ماهیت و حقیقت عفو از منظر قرآن و روایات
الموضوعات : Islamic theologyمحمد علی جهدی 1 , کماندار شریف اف 2
1 - آکادمی علوم آذربایجان
2 - آﮐﺎدﻣﯽ ﻋﻠﻮم آذرﺑﺎﯾﺠﺎن
الکلمات المفتاحية: عفو, صفح, حلم, صبر, کظم غیظ,
ملخص المقالة :
در نوشتار حاضر ضمن بیان عفو و افتراق و اشتراک آن، اصطلاحات قریب آن نیز از دیدگاه قرآن و حدیث مورد بررسی قرار داده شده است مفسران و اندیشمندان اسلامی با شیوه های خاص خود هریک در اثبات اهمیت و فضیلت و محل عفو بسیار کوشیدهاند و مفسران با استفاده از آیات قرآن بیان کردند که ما باید دیگران را عفو کنیم چنان که دوست داریم مورد عفو واقع شوید و خدا گناهانمان را نیز بیامرزد و همچنین یادآور شدند که نبودن عفو و گذشت، در افراد و ننشاندن خشم و غضب و نداشتن صبر و تحمل در برابر دیگران جامعۀ ما را دچار مشکل خواهد کرد، و نیز در تبیین فضیلت عفو بیان شده که عفو از اخلاق خدای تبارک و تعالی است و او عفوّ و غفور و برّ و رحیم و رئوف و عطوف است و همچنین به استناد آیات، عفو را از اخلاق پیامبر اسلام شمردهاند و نهایتاً در این مقاله محل لزوم وجو از عفو نیز از نظر اندیشمندان و صاحب نظران اسلامی عفو توضیح داده شده است.
قرآن کریم
ابن ابی الحدید عبدالحمید بن هبه الله،(1359) شرح نهج البلاغه ، قم .
ابی جعفر محمدبن یعقوب الکلینی الرازی ،(1362) اصول الکافی ، تهران ، اسلامیه.
الفرام فواد ، مترجم پندریگی ، المعجم الوسیط ،(1384) نشر تهران ، اسلامی.
المالکی الاشتری ابی الحسین ورام بن ابی فراس،(1389) تنبیه الخواطر و نزهه النواظر ، تهران.
بیاتی جعفر،(1378) العفو، مشهد مقدس، آستان قدس رضوی.
تمیمی آمدی عبدالواحد،(1366) تصنیف غررالحکم و درالکلم ، قم ، دفتر تبلیغات اسلامی.
حارثی بغدادی محمد بن محمدبن نعمان معروف به شیخ مفید ،(1303) بیروت ، دارالفکر .
حسین زاده صادق ،(1376) ترجمه امالی طوسی ، قم ، اندیشه هادی .
دشتی محمد،(1367) ترجمه نهج البلاغه ، قم ، نشر مشهور .
شهر آشوب سروی مازندرانی محمد بن علی،(1389) مناقب آل ابی طالب ، بیروت ، دارالفکر.
طبرسی شیخ فضل ابن حسن ،(1370) مکارم الاخلاق ، قم ، شریف رضی.
فیض کاشانی مولی محمد حسین،(1382) محجه البیضاء ، نشر تبیان ، تهران.
گیلانی ملا عبدالرزاق ،( 1343) ترجمه مصباح الشریعه ، تهران ، چاپخانه دانشگاه تهران.
مجلسی شیخ محمدباقر ،(1414) بحارالانوار لدررالاخبار الائمه الاطهار ، تهران، اسلامیه.
محمدی شاهرودی شیخ عبدالعلی،(1376) ترجمه معانی الاخبار ، تهران ، دارالکتب اسلامی.
موسوی همدانی سید محمدباقر،(1374) ترجمه تفسیر المیزان ، قم ، انتشارات اسلامی جامعه حوزه علمیه قم.